مشخصات کتاب مبانی و نوآوریهای فقهی استاد شهید آیت الله مطهری
نام : |
کتاب مبانی و نوآوریهای فقهی استاد شهید آیت الله مطهری |
آراء فقهی استاد مطهری در عبادت، احکام، فلسفه احکام ... |
مولف ، نویسنده : |
سید امرالله حسینی مومن زاده |
انتشارات، نشر : |
صدرا |
تعداد صفحات / سایز و مدل : |
518 / وزیری |
شابک : |
9789647299664 |
قیمت پشت جلد : |
28,000 تومان |
|
استاد شهید مطهری از دانشمندان برجسته جهان اسلام در دوران معاصر است که جامع علوم معقول و منقول اسلامی و صاحب تفکری وسیع و منضبط و شناختی منطبق با زمان و نیازهای واقعی زمان می باشد. ایشان تربیت شده اساتید برجسته علوم اسلامی در رشته های مختلف بوده و در همه آن رشته ها و من جمله فلسفه، اصول فقه و فقه، ادبیات، عرفان نظری و... به اجتهاد و تخصص کامل رسیده بودند. لکن در جامعه ما ایشان بیشتر به یک فیلسوف و متکلم مشهور شده و به جنبه فقهی ایشان توجهی نشده است، در حالی که نوآوری های استاد در این زمینه نیز بسیار قابل توجه است. کتاب «مبانی و نوآوری های فقهی شهید آیت الله مطهری» بر این فرض است که استاد مطهری فقیهی جامع و دارای نوآوری های اصولی و ریشه ای در زمینه موضوعات فقهی می باشند. این نوآوری ها مبتنی بر یک سری مبانی و دیدگاه هایی است که تا به حال مورد بررسی جدی قرار نگرفته است و نه تنها بیان جامعی در این زمینه ارائه نشده است، بلکه به طور کلی مورد غفلت قرار گرفته و لهذا ضرورت تحقیق در جمع آوری و تبیین نوآوری های فقهی و دیدگاه های مؤثر در این نوآوری ها به وضوح حس می شود و لهذا این تحقیق دو قسم بحث دارد، بحث اول شامل بیان مقام فقهی استاد مطهری است در مقابل آن تفکری که استاد مطهری را فیلسوف و متکلم می داند نه فقیه و بحث دوم در مقام بیان نوآوری ها و آرای فقهی شهید مطهری است. کتاب حاضر در جهت تبیین آرای فقهی شهید مطهری به صورت یک تحقیق توصیفی و نه تحلیلی و انتقادی نوشته شده است لذا نقد و بررسی و تحلیل مگر در مواردی جزئی انجام نمی گیرد. در این مجموعه از تمامی آثار مکتوب استاد مطهری استفاده شده حتی در آثار فلسفی و اجتماعی هم که موضوعی از موضوعات فقهی به مناسبتی ذکر شده، مورد استفاده قرار گرفته است.
این کتاب در یک مقدمه و چهار بخش تدوین شده است.
بخش اول: شخصیت فقهی استاد مطهری. ساختار بحث در این بخش صرف نوآوری است و شامل مباحثی چون مقام فقهی استاد مطهری، فقاهت عصری و گرایش به مسائل مستحدثه، نگاه کلامی به مسائل فقهی، واقع گرایی در مسائل فقهی، طرح پرسش در حوزه مسائل فقهی، صراحت در بیان مسائل فقهی و روش فقهی استاد می باشد که به خوبی مقام فقهی استاد را نمایان می سازد. این بخش شامل دو فصل می باشد، فصل اول شخصیت فقهی استاد و فصل دوم روش فقهی استاد مطهری است.
بخش دوم: مبانی فقهی استاد مطهری که در شش فصل تدوین شده است. استاد مطهری مبانی و دیدگاه های فقهی ای دارند که نوآوری های فقهی ایشان مبتنی بر این مبانی و دیدگاه ها شکل گرفته است. به طور کلی استاد در صدد ایجاد فلسفه اجتماعی بزرگ اسلام و طرح ریزی مبانی حقوقی مکتب اسلام مبتنی بر این مبانی بودند و همواره از اینکه این دیدگاه ها مورد غفلت فقیهان قرار گرفته است ابراز نگرانی می نمودند و آن را موجب رکود فقه و ناهمواری ها و بن بست های کنونی فقه می دانستند. این بخش شامل این فصول می باشد: مبانی طبیعی حقوق اسلامی؛ اصل عدالت به عنوان قاعده فقهی؛ توسعه جایگاه و حق عقل در استنباط احکام الهی؛ توجه به فلسفه احکام؛ احکام ولایی و اختیارات حاکم اسلامی؛ نقش مقتضیات زمان در استنباط احکام الهی.
بخش سوم: تبیین نوآوری های فقهی استاد مطهری. در این بخش بینش های عمیق و جدید استاد درباره اجتهاد و پیشنهادهای کارساز و ارزنده ایشان به طور خلاصه بیان می شود. این بخش شامل پنج فصل می باشد که عبارتند از: مباحث اجتهاد؛ مسائل اقتصادی از قبیل مالکیت، سرمایه داری، ربا، بانک و بیمه و بررسی فقهی مسائل مربوط به اینها؛ مباحث حقوق زن از قبیل ازدواج موقت، تعدد زوجات، طلاق قضایی، حجاب، مناسبات اجتماعی زن و دیگر مسائل می باشد؛ جنگ و صلح که به بررسی مشروعیت جهاد و موارد آن می پردازد؛ امر به معروف و نهی از منکر یا اصلاحات اجتماعی که به تعریف و جایگاه آن، امر به معروف ونهی از منکر در آیات و روایات، گستره و محدوده آن، مراحل و اقسام آن و... می پردازد.
بخش چهارم: موضوعات عمومی فقه در آثار استاد مطهری. این بخش شامل حدود صد عنوان از موضوعات فقهی موجود در آثار شهید مطهری می باشد. استاد در برخی از این موضوعات تجزیه و تحلیل و نظر خود را ارائه نموده و صرف نوآوری ایشان است و در برخی دیگر که به مناسبتی ذکر شده بیان جدیدی از آن موضوع فقهی ارائه نموده و از جوانب مختلف بررسی و تبیین کرده اند و در برخی موارد نیز فلسفه احکام را بیان نموده اند. این بخش در شش فصل تنظیم شده است که عبارتند از: کلیاتی درباره فقه؛ مبادی احکام فقهی؛ عبادات؛ فلسفه برخی احکام و عبادات؛ معاملات؛ برخی احکام و موضوعات فقهی دیگر.