مشخصات کتاب ذهنیت و زاویه ی دید
نام : |
کتاب ذهنیت و زاویه ی دید |
نقد ادبیات داستانی ایران |
مولف ، نویسنده : |
استاد علی صفایی حائری(عین - صاد) |
انتشارات، نشر : |
لیله القدر |
تعداد صفحات / سایز و مدل : |
260 / رقعی شومیز |
شابک : |
9789647803205 |
قیمت پشت جلد : |
98,000 تومان |
|
در نقد ادبیات داستانی
این کتاب، مصداقی از اندیشه استاد علی صفایی حائری در زمینه نقد ادبی و هنری است؛ یعنی اصول و معیارهایی که ایشان در کتاب استاد و درس؛ ادبیات هنر و نقد مطرح کردهاند،
در این کتاب بر روی آثار مختلف ادبی معاصر تطبیق داده، و با طرح معیارها و میزانهای ثابت نقد، نقدهای مبنایی بر آن آثار وارد شده است.
ذهنیت، همان فلسفه و بینش و شهود هنرمند است. و زاویه دید نگرش هنری و بیان هنری او.
در این کتاب آثار ادبی همچون سووشون، کلیدر، صد سال تنهایى، سمفونی مردگان و …بر این دو اساس بررسی و تحلیل شده است.
در مورد زبان هنر، گاهی از ناخودآگاه و گاهی از جریان سیال ذهنی و تداعی معانی و گاهی هم از انعکاس حادثه در ذهن و عکس العمل های گوناگون در برابر حادثه، به نام زبان هنری و نگاه هنرمندانه، گفت و گو می شود. و از اجتماع این عکس العمل های متفاوت است که به نوعی کوبیسم در ادبیات و یا کولاژ در سینما می رسیم. در حالی که زاویه دید و نوع برش و نگرشی که به یک حادثه داریم، جدا از ناخودآگاه، تداعی معانی و عکس العمل می تواند بیان هنری را عرضه کند.
وقتی از کاسه ای چینی و گران قیمت را از دست می دهم و به شکسته هایش نگاه می کنم، می توانم از ناخودآگاه و یا تداعی معانی و یا عکس العمل های متفاوت، نشانی بیاورم و می توانم به چنین حادثه ای با نگرشی تازه روی بیاورم و این نکته را نشان دهم که بر شکستنی ها تکیه نکنم و از شکستگی ها، درس وارستگی بگیرم و به جای رنج و غصه و بی خیالی و ای بابا ولش کن، به این اقتدار و این نگرش دست بیابم که این زاویه دید، بیان هنری همین واقعه را عهده دار است و هنرمندانه ترین برداشت ها و نگرش ها را به دنبال دارد.
این نوشته در زمینه نقد ادبیات داستانی است که در آن، کتاب صد سال داستان نویسی ایران و چندین رمان بلند و کوتاه، به تحلیل و نقد و بررسی کشانده شده است.
معرفی کتاب ذهنیت و زاویهی دید
ذهنیت و زاویه دید، کتابی از استاد علی صفایی حائری در باره نقد ادبی و همچنین نقد ادبیات داستانی ایران است.
این اثر پیش از این در کتاب پنج جلدی «روش نقد» استاد حائری، که جلد دوم آن به ادبیات و هنر اختصاص دارد، چاپ شده است. آنچه در این اثر مورد توجه است ارائه میزان و معیار ثابتی برای نقد است که تحت تأثیر شرایط گوناگون گرفتار کش و قوس نشود و بتواند در برابر موقعیتهای مختلف امکان موضعگیریهای مناسب را فراهم کند.
از نقدهای این کتاب میتوان به نقد داستانهای سووشون سیمین دانشور، سمفونی مردگان و سال بلوای عباس معروفی، آدمهای غایب تقی مدرسی و کلیدر محمود دولتآبادی اشاره کرد.
در بخشی از نقد داستان سمفونی مردگان، اثر عباس معروفی میخوانید:
«این داستان، داستان ۴۵ سال زندگی است، که اورهان در هنگام مرگ ۴۰ سال دارد و آیدین و یوسف، به ترتیب دو سال تفاوت دارند و ناچار زندگی این خانواده در ۴۵ سالی که از ۱۳۱۰ آغاز شده ـ چون در سال ۱۳۲۰ یوسف نه ـده ساله بوده است ـ و به سالهای ۱۳۵۵ ختم میشود، بررسی میشود.
این داستان به جریانهای تاریخی نمیپردازد و داستان را از آخر، از گفتوگوی ایاز پاسبان که نمیتواند روی صندلی جا بگیرد، با اورهان حسابگر، که نمیتواند برادر دیوانه و دختر او را تحمل کند، آغاز میشود. و سپس از زبان سوم شخص و از ذهن سورمه و آیدین دیوانه و اورهان کابوس گرفته، باز میشود.
این داستان با اینکه از چند زبان و ذهن تکرار میشود، ولی مکرر نیست، که هرکدام جزیی از حوادث را میگویند و در نتیجه مثل رمان «رازهای سرزمین من» زیادی و مکرر چندانی ندارد. و شاید این به خاطر روشی باشد که «معروفی» دنبال کرده.»
مولف : استاد علی صفایی حائری
ناشر : انتشارات لیله القدر