مشخصات کتاب گزینش تکنولوژی از دریچه ی بینش توحیدی
نام : |
کتاب گزینش تکنولوژی از دریچه ی بینش توحیدی |
سلسله مباحث معرفت دینی, غرب شناسی 1 |
مولف ، نویسنده : |
استاد اصغر طاهر زاده |
انتشارات، نشر : |
لب المیزان |
تعداد صفحات / سایز و مدل : |
195 / رقعی شومیز |
شابک : |
9789642609147 |
قیمت پشت جلد : |
78,000 تومان |
موضوع : |
جنبه های مذهبی تکنولوژی |
|
کتابی که در پیش رو دارید بازنویسی کتاب «گزینش تکنولوژی از دریچه ی بینش توحیدی» است که استاد طاهرزاده در سال های 70- 69 در خلال تفسیر سوره یوسف(ع) مطرح نمودند و پس از پیاده شدن از نوار در سال 72 به صورت کتاب به چاپ رسید، که پس از اتمام نسخه های کتاب مذکور هم اکنون با ویرایش جدید و طرح نکات اضافی در اختیار عزیزان قرار می گیرد.
نکته ای که در این کتاب مورد تأکید قرار گرفته و آن را از سایر مباحث استاد در رابطه با غرب و تکنولوژی متمایز می کند، نقش نگاه توحیدی در گزینش تکنولوژی نوین و توجه به این نکته است که تکنولوژی نوین در جهان امروز به عنوان معبود بشرِ مدرن مدّ نظر قرار گرفته و به همین جهت او را نسبت به حقیقت محجوب کرده است.
یکی از دغدغه های هر انسان موحدی این است که چگونه نگاه توحیدی را باید در زندگی کاربردی کرد و از آن بهره گرفت. در این کتاب روشن می شود که تا انسان متوجه افق یگانه ی عالم هستی نشود، عموماً بر اساس امیال نفسانی خود زندگی را شکل می دهد و در نتیجه نمی تواند ضعف های انتخاب های خود را بشناسد و از هلاکت حاصل از آن رهایی یابد.
موضوع نگاه غربی به عالم و آدم که روشنفکران غرب زده را تحت تأثیر خود قرار داده و آن ها را از فهمِ نظامی که باید خداوند بر آن ولایت داشته باشد، محروم کرده، نکته ی مهمی است که بدان پرداخته شده تا هرکس خود را بپاید و مواظب باشد با چه نگاهی باید به سرمایه های معنوی و ملّی خود بنگرد تا به راحتی آن ها را از دست ندهد.
در کتاب روشن می شود که اگر توسعه ی تکنولوژی همراه با حکمت و فضیلت نباشد، جامعه را به گمراهی و ویرانی و انهدام می کشاند. و سرگیجه ای که جهان مدرن امروزه بدان گرفتار است به جهت غفلت از توحیدی است که حکمت و فضیلت را به همراه می آورد.
1- اگر پذیرفته باشیم در زندگی و در انتخابِ چیزی که باید انتخاب کنیم، دیدگاه توحیدی دارای نقشی اساسی است؛ باید از خود سؤال کرد در دوران مدرن که تکنولوژی و ابزارهای دنیای مدرن سراسر زندگی بشر را اشغال کرده، نقش دیدگاه توحیدی چگونه باید باشد؟ جوابدادن به این سؤال ممکن است در ابتدای امر ساده به نظر برسد ولی وقتی معتقد باشیم هر تکنیکی با فرهنگ خاصی که همراه دارد، ظاهر میشود و هرجا پا میگذارد فرهنگ خاص خود را به همراه میآورد، مجبور میشویم با تأمل بیشتر به سؤال مذکور فکر کنیم.
2- راستی از هر تکنیکی میتوان در هر فرهنگی استفاده کرد؟ اگر نمیتوان پس چگونه در شرایطی که فعلاً خودمان نمیتوانیم تکنولوژی موجود در جهان را بر اساس فرهنگ ملّی و دینی خود بسازیم و باید گزینش کنیم، ملاک این گزینشهاچیست؟ و چه اهدافی باید مدّ نظر قرار گیرد؟ حساسیت ما در استفاده از تکنولوژیهایی که به محیط زیست آسیب میرساند چه اندازه باید باشد؟ در تعامل بین انسان و تکنیک، رعایت جایگاه تعادلِ روح و روان انسان کجاست؟ رابطه تولید انبوه با ماشینیشدن روح و قلب انسان چگونه و به چه قیمت باید باشد؟ اینها سؤالاتی است که یک ملت باید از خود داشته باشد تا در گزینش تکنولوژی موجودِ جهانِ مدرن بهترین گزینش را انجام دهد. از همه مهمتر باید از خود پرسید دیدگاه توحیدی اسلام در این راستا چه کمکی میتواند به ما بکند. جواب به این سؤال و سؤالهای دیگر چیزی است که إنشاءالله در طول بحث بدان پرداخته میشود.
3- مسلّم توجه به «تعالی انسان»، «عدالت» و «ولایت الهی» به ما اجازه نمیدهد که بهراحتی روح فرهنگ غربی را به شوق بهدستآوردن تکنولوژی مدرن بپذیریم. تجربهی ملتهایی که با سیطرهی تکنولوژی مدرن همهی ساختارهای فرهنگی خود را از دست دادند، تجربهی عبرتآموزی است تا ما در رویارویی با دنیای مدرنْ سخت محتاطانه عمل کنیم و با در صحنه نگهداشتن نظام معرفتی توحید اسلامی نگذاریم سرنوشت ما سرنوشت آن کسی شود که رفت آب بیاورد، آب او را بُرد.
4- ابتدا باید از خود بپرسیم؛ آرمانهای بلند فرهنگ تشیع را چگونه پاس داریم که نه دچار روزمرّگی شویم و نه گرفتار عقبگرد و ارتجاع. انقلاب اسلامی آرمانهایی را در مقابل ما قرار داده است که برای رسیدن به آنها سخت باید هوشیاری به خرج داد تا از الگویی که باید بدان رسید غفلت نشود و از طریق قدرت تکنولوژی، جهان مدرن الگوی غربی خود را بر ما تحمیل ننماید.
5- هویت توحیدی به ما کمک میکند تا در هر شرایطی بتوانیم خود را بازخوانی کنیم و با ملاکهای دینی در عرصهی تعامل با دنیای جدید خود را نبازیم و در اندیشهی «نوآوری» و «شکوفایی» به صورتی دینی و توحیدی عمل کنیم و نه به صورتی غربی و سکولار، و رویکرد ما به سوی تحقق تمدن اسلامی باشد.
6- هیچچیز عزیزتر از حقیقت نیست و نمیتوان در غوغای نظر به تکنولوژی برتر، از حقیقت دست شست و روحیهی حقیقتجویی را به پای تکنولوژی قربانی کرد، و پرورش انسان را که باید تا اوج آسمان وسعت یابد، نباید در حدّ توسعهی تکنیکی محدود نمود و از حکمت و فضیلت که صرفاً در نگرش توحیدی محقق میشود، غافل ماند.
آری اگر پشتکردن به تکنولوژی یک نحوه ارتجاع است -که هست- غفلت از حقیقت و گرفتار ظاهرگراییشدن، نابودی همهی زندگی است.
به امید آنکه فکر کنیم، انتخاب کنیم و زندگی نماییم.
فهرست مطالب
- مقدمه. 9
- مقدمه مؤلف... 11
- جلسه اول، تکنولوژي؛ هدف يا وسيله؟. 15
- سراب تفکر غير توحيدي.. 17
- وَهم چه ميبافد، عقل چه مييابد. 20
- خدايان دروغين. 24
- اتحاد روح با مقاصد وَهمي.. 27
- ماوراء بهترين يا بدترين ابزار 31
- ريشهي غفلت از عبوديت.. 33
- زيبايي يا تجمل؟. 34
- زيباييهاي مُرده. 36
- خداوند و عين زيبايي.. 37
- کارشناسان به جاي انبياء 39
- ما براي تکنولوژي يا تکنولوژي براي ما؟. 43
- مدرنترين ابزار و وابستگي دائمي.. 45
- جلسه دوم، روح تکنولوژي مدرن.. 47
- پوچي مظاهر شرک.. 49
- بيمعنايي زندگي.. 51
- تکنولوژي و هدفآفريني.. 55
- تکنيک بي اسارت.. 58
- تکنيک بيحکمت.. 60
- تولد انسان ناراضي.. 61
- حکومت ابزارها بر روان انسان. 64
- جلسه سوم، انسان پيشرفته، ابزار پيشرفته! 71
- توحيد؛ عامل رهايي از وَهم. 73
- آفات اهداف ناپايدار 78
- حقيقت و مجاز 82
- سنّت بحران شکوه قاروني.. 84
- ظرفيت طبيعت.. 87
- قربانيشدن دين. 89
- جلسه چهارم، تکنولوژي؛ فرهنگ يا ابزار! 93
- برکات بصيرت توحيدي.. 95
- روح غربي و گرايش اسلامي! 98
- تفاوت نگرش توحيدي با گرايش توحيدي.. 100
- عبرت از گذشته. 102
- انسان بيتکيهگاه. 105
- تکنيک بيکنترل. 107
- جلسه پنجم، اسلام سکولار و تکنولوژي.. 111
- به کدام آينده تعلق داريم؟. 113
- مسلمانان سکولار! 116
- فراموشي خدا و حضور غرب.. 120
- مفهوم زيرين ترقي.. 122
- سبب تهيشدن آفاق و انفس از خدا 123
- راه نجات.. 125
- جايگاه اديان الهي.. 127
- تقابل غرب با کدام اسلام؟. 130
- هماهنگي طبيعت با عقايد حق.. 133
- بجلسه ششم، غفلت غرب از حقايق کلّي... 135
- راه عبور از تاريخ ظلماني.. 137
- روح جزءنگري غربي.. 140
- ارتباط طبيعت با عقيدهي توحيدي.. 142
- روح غربي؛ کينهتوزي با انبياء 146
- حضور همهجانبهي خداوند و غفلت بشر جديد از آن. 148
- آفات غفلت از سُنن الهي.. 151
- روحيهي يهوديگري و فرهنگ غرب.. 153
- مسيحيت تحت تأثير يهود. 155
- قرآن و وظيفهي ما در برابر غرب.. 156
- ارتداد فکري در جامعهي اسلامي.. 158
- تفاوت غرب با مسيحيت.. 161
- جلسه هفتم، رابطهي روشنفکري و تکنولوژي.. 165
- رمز ناکامي تمدنها 167
- تمدن مورد انتظار 171
- عقل شيطاني يا عقل قدسي.. 172
- دين در نظر روشنفکران غربي.. 175
- ريشهي گرايشهاي امروزي ما 179
- آيا راه سومي هست؟. 181
- با روشهاي غربي نميشود با غرب مقابله کرد. 185
- غرب؛ کلِّ واحد. 186
- راز ماندگاري.. 189
مولف : استاد اصغر طاهرزاده
ناشر: انتشارات لب المیزان