مشخصات کتاب نهج الفصاحه فرهنگ سخنان رسول خدا (ص)

تگ ها : خرید کتاب نهج الفصاحه فرهنگ سخنان رسول خدا (ص). حامد رحمت کاشانی. انتشارات: پیام عدالت. کتاب نهج الفصاحه فرهنگ سخنان رسول خدا (ص) حامد رحمت کاشانی. کتاب نهج الفصاحه فرهنگ سخنان رسول خدا (ص) پیام عدالت. کلمات قصار, پیامبر اسلام قبل از هجرت.

کلمات گهربار پیامبرصلی الله علیه وآله ، آن شمس فروزان تاریکی ها و روشنی بخش و هدایت گر انسان ها ، کلامی بر گرفته از وحی و الهامات الهی و تفسیر کننده سخن حق است.

کلمات گهربار پیامبرصلی الله علیه وآله ، آن شمس فروزان تاریکی ها و روشنی بخش و هدایت گر انسان ها ، کلامی بر گرفته از وحی و الهامات الهی و تفسیر کننده سخن حق است. این سخنان ، تمامی احکام و مسائل مورد نیاز زندگی انسان ها را در برگرفته ، به گونه ای که با هیچ مسئله ای مواجه نمی شویم ، جز آن که رهنمودهای ایشان ، چراغ راه ما در آن مرحله است : «و نزّلنا عَلیکَ الکِتابَ تِبیاناً لِکُلّ شَی ءٍ»(1) ؛ و ما این کتاب آسمانی را بر تو نازل کردیم که بیان همه چیز در آن است.

اگر تاریخ را ورق بزنیم ، نافذتر ، فرهنگ آفرین تر ، آگاهی بخش تر وتمدن سازتر از شخصیت والای الهی او را پیدا نخواهیم کرد ؛ کسی که تمامی رفتار و کردارش مورد نظر و رضایت خداوند است.

آن حضرت ، نه فقط در عرصه دین و اخلاق ، بلکه در تمام زمینه ها ، کلمات و راهنمایی نافذ و هدایت گری دارد.

اوست پیامبری که دارای خلق عظیم است : «إنّکَ لَعَلی خُلُقٍ عَظیمٍ»(2) ؛ به راستی که تو را خویی والاست.

اوست پیامبری که نرمخوی و مهربان است : «فَبِمارَحمَهٍ مِنَ اللَّه لِنتَ لَهُم و لَو کُنتَ فَظّاً غَلیظَ القَلبِ لانفَضُّوا مِن حَولِکَ»(3) ؛ پس به (برکت)رحمت الهی باآنان نرمخو (و پرمهر)شدی و اگر تند خو و سخت دل بودی ، قطعاً از پیرامون تو پراکنده می شدند.

اوست پیامبری که دعوت گر به سوی خدا و چراغ فروزان است : «و داعِیاً إلَی اللَّه بِإذنِهِ و سِراجاً مُنیراً»(4) ؛ و دعوت کننده به سوی خدا به فرمان او ، و چراغی تابناک است.

او متصّف به جمیع صفات خوبان و نیکان است : «آنچه همه خوبان دارند تو تنها داری».

وجود مقدس پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله همچون خورشید تابانی است که ظلمت های جهل و شرک و نفاق و کفر را از افق آسمان روح انسان ها می زداید و انسان را تا منتهی الیه کمال - جایی که انسان بجز خدا را نبیند - می کشاند.

دشمنان پیامبر

آن گونه که نابینایان از نور آفتاب استفاده نمی کنند و خفاشانی که چشمانشان توانایی دیدن نور خورشید را ندارد ؛ خود را از آن پنهان می دارند ، کوردلان لجوج و خفاش صفتان کوردل نیز از نور پیامبر هرگز استفاده نکرده و نمی کنند. تا جایی که دست در گوش می نهادند تا آهنگ روح بخش قرآن را از زبان او نشنوند. ابوجهل وار می زیستند تا مرگشان فرا می رسید ؛ ابوجهلی که چهارده سالکنار نور بود ، اما نتوانست نور را درک کند و با همان جهل و نادانی مُرد ؛ چرا که او با دید جاهلانه و دنیایی به پیامبر می نگریست و پیامبر را همان بچه یتیم عبداللَّه می دید ، نه برگزیده و مبعوت شده از طرف پروردگار و نه خلیفه اللَّه روی زمین.امتال او نه تنها از نور او استفاده نکردند ، بلکه با دشمنی های خود موجب اذیت و آزار آن حضرت می شدند. ولی پیامبر در برابر همه این آزار و اذیت ها ایستادگی نمود و در مقابل تمام زخم زبان ها و بدگویی ها و جسارت ها و آزارهای بدنی و روحی تسلیم دشمنان نشده و سرانجام در اهداف خود پیروز شد.

هدف پیامبر

پیامبرصلی الله علیه وآله با تبلیغ و مبارزه با ظلم و فساد ، رسالت خود را دنبال نمود ؛ رسالتی که خود فرمود : «إنّما بُعثت لأتمم مکارم الأخلاق»(5) ؛ همانا من برای تکمیل مکارم اخلاق برانگیخته شدم.مسئله تهذیب نفس و متخلق شدن به محاسن اخلاقی چنان اهمیت دارد که پیامبراکرم صلی الله علیه وآله تکمیل نمودن اخلاق را ، هدف بعثت خود می شمرد و از او به عنوان جهاد اکبر یاد می کند. مرحوم طبرسی در مجمع البیان درباره آیه «وَ جاهِدهُم بِهِ جِهاداً کَبیراً»(6)می فرماید : این آیه دلیل روشنی است بر اینکه جهاد فکری و تبلیغاتی در برابر وسوسه های گمراهان و دشمنان حق ، از بزرگترین جهادهاست. و حتی ممکن است حدیث معروف پیامبر که فرمود : «رَجَعنا مِن الجِهاد الأصغَر إلی الجِهاد الأکبَر» ؛ (7)«ما از جهاد کوچک به سوی جهاد بزرگ بازگشتیم» ، اشاره به همین جهاد و عظمت کار دانشمندان و علما در تبلیغ

دین باشد. در قرآن آمده اسث :

«کَما أرسَلنا قیکُم رَسولاً مِنکُم یَتلُوا عَلیکُم آیاتِنا و یُزَکّیکُم و یُعَلِّمُکُمُ الکِتابَ و الحِکمَهَ و یُعَلِّمُکُم ما لَم تَکونوا تَعلَمونَ»(8) ؛ رسولی در میان شما از نوع خودتان فرستادیم که آیات ما را برای شما می خواند و شما را تزکیه می کند و کتاب و حکمت می آموزد و آنچه را که نمی دانستید به شما یاد می دهد.

این آیه هدف از بعثت را روشن می کند ؛ آغاز کار رسول خدا و دستور جاودانه اسلام را به دست رسول خدا می سپارد و هدف او را چنین بیان می کند که پیامبر سخنان خدا را بر نظام صحیح و مناسبی پی در پی بر شما می خواند تا قلوبتان را آماده پذیرش معانی آن کند. او شما را پرورش می دهد و با کمک گرفتن از آیات خدا بر کمالات معنوی و مادی شما می افزاید و روحتان را نمو می دهد ؛ گل های فضیلت را بر شاخسار وجودتان آشکار می سازد و انواع صفات زشت را - که در عصر جاهلیت جامعه شما را فرا گرفته بود - از آن می زداید و کتاب و حکمت را به شما می آموزد.

او الگوی برانگیخته از طرف پروردگار است که برای نجات و سعادت ما آمده است : «لَقَد کانَ لَکُم فی رَسولِ اللَّهِ أُسوَهٌ حَسَنَهٌ لِمَن کانَ یَرجُوا اللَّهَ و الیَومَ الآخِرَ و ذَکَرَ اللَّهَ کَثیراً»(9) ؛ قطعاً برای شما در رفتار رسول خدا مایه اقتدا و سرمشق زندگی است برای کسی که به خدا و روز واپسین امید دارد و خدا را بسیار یاد می کند.

کلام او

او الگویی است که کلامش ، عملش ، رفتارش و همه خصوصیاتش الهی است.

خود حضرت می فرماید که من تنها از دستورات و تعلیماتی پیروی می کنم که از طریق وحی و از ناحیه پروردگار به من می رسد : «إن أَتّبِعُ إلاَّ مایُوحی إلَیَّ»(10) ؛ من جز از آنچه به من وحی می شود پیروی نمی کنم.

از این جمله استفاده می شود که هر چه داشت و هر چه کرد و هر چه گفت ، از وحی آسمانی سرچشمه گرفته بود. و در جای دیگر نیز فرمود :

«وَ ما یَنطِقُ عَنِ الهَوی ، إن هُوَ إلاّ وَحیٌ یُوحی»(11) ؛ هرگز از روی هوای نفس سخن نمی گوید. آنچه می گوید ، جز وحی ای که به او القا می شود نیست.

چرا که گمراهی ها غالباًنتیجه پیروی از هوای نفس است : «وِ لا تَتّبِعِ الهَوی فَیُظِلَّکَ عَن سَبیلِ اللَّه»(12) ؛ از هوای نفس پیروی مکن که تو را از طریق خداوند گمراه می سازد.

کلام او هرگز انسان را به انحراف نمی کشاند ، بلکه راه سعادت را به دنبال دارد تا جایی که خداوند در قرآن قسم یاد می کند و می فرماید : «ما ضَلَّ صاحِبُکُم وَ ما غَوی»(13) ؛ هرگز دوست شما - محمد- منحرف نشده و مقصد را گم نکرده است.

چرا که او رسول خداست و خداوند در تمام زمینه ها راه صحیح را به او تعلیم می نماید ؛ چنان که پیامبر را در قرآن مخاطب قرار می دهد و می فرماید : «و اتَّبعْ ما یوحی إلَیکَ مِن ربِّکَ»(14) ؛ از آنچه از طرف پروردگارت به تو وحی می شود پیروی کن.

وظیفه ما در مقابل پیامبر

«لا تَجعَلوا دُعاءَ الرّسولِ بَینَکُم کَدُعاءِ بَعضِکُم بَعضاً»(15) ؛ دعوت پیامبر را میان خودتان همانند دعوت برخی از شما برخی دیگر را قرار مدهید.

او هنگامی که شما را برای مسئله ای قرا می‌خواند ، حتماً یک موضوع مهم الهی و دینی است و باید آن را با اهمیت تلقی کنید و دعوت های او را ساده نگیرید. قرآن امر می کند که آنچه را رسول خدا برای شما آورده است ، بگیرید و اجرا کنید و آنچه را از آن نهی کرد ، از آن خودداری نمایید و تقوای الهی را پیشه کنید که خداوند شدید العقاب است : «وَ ما آتاکُمُ الرّسولُ فَخُذوهُ و ما نَهاکُم عنهُ فَانتَهُوا وَاتّقوا اللَّهَ إنّ اللَّهَ شَدیدُ العِقابِ»(16) ؛ آنچه را فرستاده ما به شما داد بگیرید و از آنچه شما را منع و نهی کرد ، باز ایستید ، و از خدا بترسید که خداوند سخت کیفر است.

اگر چه این آیه در یک مورد خاص آمده ، ولی بنا بر قاعده جرمی و انطباق یک حکم عمومی و کلی است. همه مسلمانان موظف اند اوامر و نواهی پیامبر را به گوش جان بشنوند و اطاعت کنند ؛ خواه در زمینه مسائل مربوط به حکومت اسلامی باشد یا مسائل اقتصادی یا اخلاقی یا عبادی و یا غیر آن. خصوصاً اینکه در ذیل آیه ، کسانی را که مخالفت کنند ، به عذاب شدید تهدید کرده است. و در جایی دیگر آمده :

«استَجیبُوا لِلّهِ و لِلرّسُولِ إذا دَعاکُم لِما یُحییکُم»(17) ؛ به ندای خداوند و پیامبر وقتی که شما را به پیامی حیات بخش می خوانند لبیک گویید.

گفتنی است آنچه انسان را به «حیاه طیّبه» ، حیاتی که در تمام زمینه های زندگی از آن نور الهی منتشر می شود ، و انسان در آن احساس آرامش و امنیت دارد ، می رساند

مولف : حامد رحمت کاشانی

ناشر :  انتشارات پیام عدالت